Lajki są jak czekolada

Ludzki mózg to kopalnia informacji. Naukowcy od lat próbują poznać tajniki działania tego ważnego organu człowieka. Takie działania pomagają nie tylko w medycynie, ale również w psychologii. Najnowsze wyniki badań amerykańskich naukowców dostarczają ciekawych informacji.

Jak wiadomo młodzież stanowi dużą grupę użytkowników praktycznie wszystkich serwisów social media. Badacze z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles (UCLA) postanowili sprawdzić jak ludzki mózg reaguje podczas codziennego korzystania z serwisów i aplikacji takich jak Instagram. Na łamach internetowej wersji miesięcznika „Psychological Science” opublikowano dzisiaj wyniki badania, którego celem było sprawdzenie czy rówieśnicy mają wpływ na zachowania nastolatków w mediach społecznościowych.

32 osoby w wieku od 13 do 18 lat wzięło udział w eksperymencie przeprowadzonym przez Ahmanson–Lovelace Brain Mapping Center. Uczestnikom eksperymentu powiedziano, że korzystają z małej sieci społecznościowej podobnej do Instagramu. Każdy z badanych w ciągu 12 minut obejrzał na monitorze 148 zdjęć. 40 z nich pochodziło od samych uczestników eksperymentu. Materiał badawczy obejmował kilka kategorii fotografii: neutralne jak na przykład jedzenie, ryzykowne jak alkohol oraz zdjęcia samych uczestników eksperymentu lub ich przyjaciół.

Każda z fotografii miała również przypisaną określoną liczbę lajków. Jednakże wbrew temu co można byłoby przypuszczać lajki nie pochodziły od pozostałych uczestników eksperymentu, ale zostały dodane przez naukowców. Kiedy młodzież przeglądała obrazy pracę mózgów analizowano przy pomocy czynnościowego rezonansu magnetycznego (fMRI). Po zakończeniu badania uczestników poinformowano o tym, że o liczbie lajków zadecydowali badacze.

Kiedy badana osoba zobaczyła zdjęcie własnego autorstwa z dużą liczbą lajków obserwowano aktywność różnych obszarów jej mózgu. Szczególnie aktywne było jądro półleżące, które stanowi część układu nagrody człowieka. To główny system motywujący nasze zachowania. Jednocześnie układ ten to biologiczna podstawa natręctw i uzależnień człowieka. Jak czytamy w komunikacie prasowym UCLA ta część mózgu jest szczególnie wrażliwa w okresie dojrzewania. Jest to również ten sam obszar mózgu, który odpowiada za odczuwanie przyjemności gdy jemy czekoladę. Kiedy uczestnicy badania przeglądali własne zdjęcia z dużą liczbą lajków naukowcy zaobserwowali także aktywność części mózgu odpowiedzialnych za funkcje społeczne oraz tych związanych z uwagą wzrokową.

Fotografie, które od razu miały dużo lajków były lajkowane przez uczestników eksperymentu częściej od tych, które posiadały mniej polubień. Oznacza to, że nastolatki reagują inaczej na daną informację jeśli uprzednio została ona zaaprobowana przez rówieśników. Nawet jeśli są to osoby, których nie znają. Komentujący wyniki badania psychiatrzy podkreślają, że takie zachowania mogą być jeszcze mocniejsze w prawdziwym świecie, gdzie młodzież kieruje się opinią rówieśników i osób, które podziwia.

Dodatkowo warto zwrócić uwagę na różnice podkreślane przez badaczy w odniesieniu do wspomnianego wpływu rówieśników. W przeszłości, w erze przed social media, młodzież musiała sama oceniać to jak zachowuje się jej grupa znajomych, rówieśników. Obecnie sytuacja w której ktoś daje lajka jakiemuś wpisowi sprawia, że nie mamy wątpliwości, że jest to pochwalenie, akceptacja, zatwierdzenie danej treści, obrazu czy materiału wideo.

Kiedy uczestnicy eksperymentu przeglądali zdjęcia z kategorii ryzykownych to obserwowano mniejszą aktywność tych obszarów mózgu, które są odpowiedzialne za funkcje poznawcze czy opóźnianie odpowiedzi. Są to części mózgu człowieka, które są zaangażowane w procesy podejmowania decyzji i mogą powstrzymać nas od jakichś zachowań lub dać nam „zielone światło”. Naukowcy mówią jasno, że takie zachowanie nastolatków może sugerować osłabienie ich naturalnego instynktu, który powinien ostrzegać przed podejmowaniem niebezpiecznych działań.

Przeglądając wyniki tego badania trudno nie oprzeć się wrażeniu, że po raz kolejny mamy do czynienia z wynikami, które osiągnęli wyśmiewani nierzadko „amerykańscy naukowcy”. Jeszcze mocniej świadczy o tym to, że autorzy artykułu w komentarzach do rezultatów badania zalecają, aby rodzice sprawdzali to z kim ich dzieci kontaktują się poprzez Internet i portale społecznościowe. Eksperyment pokazał także, że nastolatki chętnie lajkują i popierają ryzykowne działania akceptowane przez rówieśników. Taki wniosek nasuwa się po przeczytaniu informacji o tym, że uczestnicy badania chętnie lajkowali zdjęcia przedstawiające na przykład picie alkoholu czy palenie marihuany jeśli posiadały one dużą liczbę polubień. Jak widać jest to kolejne potwierdzenie tego, że media społecznościowe, a raczej nasze zachowania w nich są bardzo podobne do tego co robimy w realnym życiu. Z tą różnicą, że social media pozwalają nam także, z czego wiele osób czerpie garściami, kreować nasz idealny wizerunek. Pełne wyniki eksperymentu można znaleźć w internetowej wersji miesięcznika „Psychological Science” klikając tutaj.

photo credit: Selfie via photopin (license)